نظام جامع آموزش: الگویی برای آموزش‌های تخصصی جمعیت هلال‌احمر

مقدمه: آموزش و پژوهش در مسائل امدادی و ارتقای سطح امدادرسانی زمینه مناسبی را برای کسب آمادگی امدادگران و بهینه¬سازی امر امداد و نجات فراهم می‌کند. این مقاله با هدف طراحی الگوی نظام جامع آموزش‌های تخصصی امدادگران و نجات¬گران جمعیت هلال‌احمر تدوین شده است. روش‌ها: پژوهش حاضر از لحاظ هدف، توسعه¬ای و از نظر نحوه گردآوری داده¬ها در زمره تحقیقات غیرآزمایشی است و به صورت توصیفی- پیمایشی انجام شده است. ضمناً در این پژوهش از روش¬ ترکیبی (تحقیق کیفی و کمّی) استفاده شده است. در این خصوص ابتدا با مطالعه و تحلیل اسناد و انجام مصاحبه¬های عمیق با 11 نفر از مدیران و کارشناسان آموزش جمعیت هلال‌احمر (به صورت هدفمند) به ترسیم وضع موجود آموزش هلال‌احمر پرداخته شده و آسیب¬های موجود در نظام آموزش‌های تخصصی شناسایی شده است. سپس با تحلیل وضع موجود، آسیب¬های احصا شده و ادبیات علمی، الگوی مطلوب آموزش‌های تخصصی جمعیت طراحی گردید. الگوی طراحی شده از طریق پرسشنامه و با نظرات متخصصان آموزش‌های تخصصی در هلال‌احمر مورد اعتبارسنجی قرار گرفته است. روایی ابزار از نوع روایی محتوایی و پایایی آن توسط ضریب آلفای کرونباخ (ضریب آلفای محاسبه شده برای مؤلفه¬های مختلف نظام آموزش تخصصی شامل نیازسنجی 95/0، طراحی 97/0، اجرا 97/0، ارزشیابی 96/0 و مکانیزم¬های انگیزشی 96/0 می‌باشد) نشان¬دهنده قابلیت اطمینان بالای ابزار اندازه‌گیری است. تعداد نمونه مورد بررسی برای بخش اعتبارسنجی 17 نفر از مدیران و دست¬اندرکاران آموزش‌های تخصصی می‌باشد. برای تحلیل آماری داده-ها نیز از آزمون t تک نمونه‌ای و نرم افزار SPSS بهره گرفته شده است. یافته‌ها: در این تحقیق آسیب¬های موجود در فرایند آموزش¬های تخصصی هلال‌احمر عبارت بودند از: بی‌توجهی به نیازسنجی و نبود الگوی مدون در این زمینه، بی‌توجهی به سازوکارهای طراحی برنامه آموزشی، اجرای نا مناسب دوره¬های آموزشی، عدم نظارت و ارزشیابی نظام¬مند دوره¬های آموزشی و کم توجهی به مکانیزم¬های انگیزشی در فرایند آموزش. بر این اساس نظام جامع آموزش‌های تخصصی جمعیت هلال‌احمر الگویی شامل نیازسنجی، طراحی، اجرا، ارزشیابی و مکانیزم¬های انگیزشی برای آموزش طراحی و ارائه کرده است. نتیجه¬گیری: الگوی طراحی شده برای آموزش‌های تخصصی هلال‌احمر در آن واحد، الگویی مفهومی و عملیاتی است که هم ادبیات علمی موجود در این زمینه را در نظر دارد و هم با انتخاب روش آمیخته در تحقیق و جمع‌آوری داده¬های عمیق از وضع موجود و شرایط هلال‌احمر توانسته بر عملی بودن اجرای الگوی حاضر در هلال‌احمر صحه گذارد.